Από τα αρκετά συστήματα συντεταγμένων που χρησιμοποιούνται οι πλέον χρήσιμες για τους ερασιτέχνες αστρονόμους είναι:
1. Οι Οριζόντιες συντεταγμένες με βασικό κύκλο τον ορίζοντα του παρατηρητή, και
2. Οι Ουρανογραφικές συντεταγμένες. με βασικό κύκλο τον ουράνιο ισημερινό.
Οριζόντιες συντεταγμένες
Λαμβάνεται υπ' όψι ο Μεσηγμβρινός του τόπου του παρατηρητή.
Χρησιμοποιεί το
Αζιμούθιο που μετράται σε μοίρες από 0 έως 360, και το
ύψος που μετράται σε μοίρες από 0 έως +- 90.
Είναι συντεταγμένες για τον συγκεκριμένο τόπο του παρατηρητή.
Ουράνιες συντεταγμένες
Στηρίζεται στον Ουράνιο Θόλο στον οποίο υπάρχει ο
Ουράνιος Ισημερινός ο οποίος είναι προέκταση του Γήϊνου Ισημερινού.
Η θέση του αστέρα που βρίσκεται στον Ουράνιο Θόλο προσδιορίζεται από 2 τιμές.
Η πρώτη λέγεται
"Ορθή αναφορά RA Right ascension" (πράσινο τόξο α-β).
Αυτή βρίσκεται
πάνω στον Ουράνιο ισημερινό και μετράει από το
"Εαρινό σημείο" (που είναι η τομή του Ουράνιου Ισημερινού με την εκλειπτική) σημείο (α) μέχρι εκεί που συναντά τον Μεσημβρινό του αστέρα πάνω στον Ισημερινό σημείο (β).
Η δεύτερη λέγεται
"Απόκλιση δ - Dec declination" (πράσινο τόξο β-γ) και μετράει από το σημείο που συναντά ο Μεσημβρινός του αστέρα τον Ουράνιο Ισημερινό, μέχρι τον ίδιο τον αστέρα.
Η Ορθή αναφορά μετριέται σε hh mm ss.
Η απόκλιση μετριέται σε μοίρες.
Οι Ουράνιες συντεταγμένες είναι ίδιες (για κάποιο Ουράνιο αντικείμενο) σε οποιοδήποτε σημείο της Γης και αν βρίσκεται ο παρατηρητής. Στις 2 επόμενες εικόνες φαίνεται ότι την ίδια ώρα σε Αθήνα και Γαλλία ο Ήλιος βρίσκεται στις ίδιες συντεταγμένες.
 |
| Ισημερία στην Αθήνα |
 |
| Ισημερία στην Γαλλία |
Στο πιο κάτω στιγμιότυπο φαίνεται η τομή της
εκλειπτικής (κόκκινη) με τον
Ουράνιο Ισημερινό (μπλε). Αυτή η τομή λέγεται
"Εαρινό σημείο" και είναι το σημείο από όπου θα μετράται το RA.
Τυγχάνει
ο Ήλιος (που είναι το υπό εξέταση ουράνιο σώμα) να βρίσκεται πάνω ακριβώς στο εαρινό σημείο.
Άρα το
RA είναι 0h 0m 0s, αφού βρίσκεται ακριβώς στο εαρινό σημείο και η απόσταση του από αυτό είναι μηδενική.
Επίσης το
Dec είναι 0 μοίρες 0' 0'' αφού ο Ήλιος βρίσκεται ακριβώς πάνω στο εαρινό σημείο και η απόσταση του από τον Ουράνιο Ισημερινό είναι μηδενική.
Σε αυτό το στιγμιότυπο ο Ήλιος (υπό εξέταση Ουρ. σώμα) βρίσκεται μακρυά από τον Μεσημβρινό του τόπου παρατήρησης (πράσινη γραμμή) 2h 8m 47,15s.
Στο πιο κάτω στιγμιότυπο η τομή της
εκλειπτικής (κόκκινη) με τον
Ουράνιο Ισημερινό (μπλε) βρίσκεται έξω από το στιγμιότυπο (αριστερά) και είναι το γνωστό εαρινό σημείο, από όπου θα μετράται το RA.
Το
υπό εξέταση ουράνιο σώμα παραμένει ο Ήλιος και βρίσκεται από το εαρινό σημείο στο
RA 5h 56m 31,10s.
Ο Ήλιος βρίσκεται σε απόκλιση από τον Ουράνιο Ισημερινό
Dec 23 μοίρες 26' 07,7''.
Παρατηρείστε επίσης, ότι στα δεδομένα που εμφανίζονται αριστερά-πάνω στο στιγμιότυπο, η Ωρική γωνία είναι 0h 0m 0,12s.
Είναι φυσικό αφού το υπό εξέταση ουράνιο σώμα
Ηλιος) βρίσκεται πάνω στον Μεσημβρινό του τόπου παρατήρησης (πράσινη γραμμή), η απόσταση του από αυτόν τον Μεσημβρινό είναι μηδενική.
Στο πιο κάτω στιγμιότυπο
το υπό εξέταση ουράνιο σώμα είναι ο Ερμής.
Η τομή της
εκλειπτικής (κόκκινη) με τον
Ουράνιο Ισημερινό (μπλε) βρίσκεται έξω από το στιγμιότυπο (αριστερά του στιγμιότυπου) και είναι το γνωστό εαρινό σημείο, από όπου θα μετράται το RA.
Ο Ερμής βρίσκεται σε απόσταση από το εαρινό σημείο
RA 4h 25m 42,3s.
Επίσης βρίσκεται σε απόκλιση από τον Ουράνιο Ισημερινό
Dec 17μοίρες 44' 59,3''.
Η Ωρική γωνία είναι 1h 30m 48,92s, διότι όπως βλέπετε και στο στιγμιότυπο ο Ερμής βρίσκεται τόσες ώρες μακρυά από τον μεσημβρινό του τόπου παρατήρησης.
